UĞUR İSTANBULU
ArtvinBorçka ilçesine bağlı Çifte Köprüler köyünde çay üreten Yaşar Topal, “Geçmişte Gürcülere yüz lira verdiğimizde memleketine gider 120 lari alırdı. Şimdi komik bir rakam olan 10 alıyor. Lari gittiğinde, o yüzden Gürcistan vatandaşları buraya çay toplamaya gelmedi, çok az kaldı” dedi.
Borçka çay üreticisi Yaşar Topal, çay hasadı hakkında şunları söyledi:
“İlk çay versiyonu başladı, burası benim tarlam ve burada elimden geldiği kadar ilk çay versiyonunda kendi tarlamı toplamaya çalışıyorum. Gerisi artık yardımcı olunacak ve ben de gidip takımla bitireceğim. 7-8 tondur.Dönemdeki verime göre değişmekle birlikte.İşte üç versiyon.Ancak bazı yıllarda üst seviyede olduğumuz için iki versiyon alabiliyoruz.Ama bu sene alamıyorum. çayımı bitirmeden bir şey söyle ama yine de verimli, şu an kötü bir şey olacağını düşünmüyorum.
Eskiden satışta kota kota derdimiz vardı ve son iki yıldır Çaykur’a ne kadar verirsek o kadar alıyoruz yani kota kota derdimiz yok. Ancak bu bölgemiz için geçerli. Daha verimli bahçelerde kota sorunu olabilir. Kotadan fazla çayı olan, er’e satar; ki son iki yıldır çok fazla karamsarlık yaşadıklarını düşünmüyorum ama daha önce çok fazla karamsarlık yaşadılar.
“BU YILIN ÇAY FİYATINI GEÇMİŞ YILA GÖRE DÜŞÜK BULUYORUM”
Yani bu yılın fiyatını geçmişe göre kıyasladığımızda biraz daha az olduğunu görüyorum. Çünkü daha önceki çay sürgünlerinde aldığım parayla paranın üçte ikisini alabiliyorum, marketten bir şey alacaksam veya yapacaksam hızlıca üçte ikisini alabiliyorum ve bir zararım var. üçüncüsü, mevcut açıklanan fiyatla karşılaştırıldığında.
Çayla ilgili en büyük sorun çaydaki işçiliğin çok değerli olması, şu anda bir ton çay 4 bin TL’den toplanılıyor. Artı yemek, gelir ve kabaca anlatayım işçi çaya girerse personel çayın yarısını alıp gidiyor bu da çayın maliyet alanındaki en büyük sıkıntısı.
Şu anda çaya attığımız gübre çok faydalı değil ya da bence yeni bir teknik geliştirilip bu konuda araştırma yapılmalı ama ben yaklaşık bir buçuk ton gübre atıyorum ki bu eşdeğer bir buçuk ton çay, bir buçuk ton versyonu gübreye veriyorum.
Lari’deki artıştan dolayı daha önce Gürcülere yüz lira verdiğimizde memleketine gidip 120 Lari alırken şimdi gittiğinde komik bir rakam olan 10 Lari alıyor yani Gürcü vatandaşlarının çok olduğunu söyleyebilirim. Bu yıllarda buraya çay toplamaya gelmeyenler çok azdır. Kıyıdaki üreticiler çaylarını bitirdiği için işçi bulma sorunumuz yok ama hep birlikte kıyıda çaya başladıkları için zor zamanda işçi bulmakta zorlanıyorlar. Dolayısıyla şu anda kullanmakta olduğum hızlı çay motorlarının çaydaki çay toplama ve hasat sorununu çözeceğini düşünüyorum. Çay personeli için Ziraat Odaları, ÇAYKUR ve İŞKUR ile proje geliştirerek çay bahçelerinde çay personeli ile ilgili sorunları çözmeleri yani gençleri ve üniversitelileri çaydanlığın içine çekmeleri gerekiyor. bu bir iş ama nedense herkes kendi tarlasından kaçıyor. Çaydan elde edilen gelir tek başına yeterli değil. Mesela ben tek kardeş olmama rağmen bu çay beni desteklemiyor. Aslında bu çayın beni burada desteklemesi gerekiyor ve ben genç bir insan olarak burada kalmam gerekiyor yani bu kırsalda bu 7-8 ton çayla geçinebilmem gerekiyor ama benim kendi çayevim var ve orada çalışıyorum. ve hala fazladan bir şeyler yapmam gerekiyor.”
